Može li Evropa da izgradi svoj prvi startap vrijedan bilion dolara?

Ironično je da se tehnologije koje bi mogle da transformišu ovaj svijet na bolje grade na Starom kontinentu — bilo da se radi o robotici, nuklearnoj fuziji ili kvantnim računarima — i Evropa danas ima mnogo veće šanse da komercijalizuje svoju naučnu izvrsnost. Da bi to učinila, Evropa mora da podržava iskusne osnivače koji grade i ulažu u najrizičnije ideje - rekao je Hogart.

Tehnološki startapovi su relativno nova oblast ekonomije i još uvijek postoji ograničeno razumijevanje šta tačno pokreće uspjeh. Uobičajeno objašnjenje zašto Evropa zaostaje za SAD je prekomjerna regulacija, i svakako je tačno da se osnivači u Evropi suočavaju sa većim birokratskim opterećenjem u poređenju sa njihovim kolegama iz SAD.

Još jedan očigledan problem širom Evrope su visoki udjeli u kapitalu nekih univerziteta u komercijalizaciji intelektualne svojine, što može da učiniti gotovo nemogućim ulazak spoljnih investitora.

Biti osnivač tehnoloških startapova je vrsta zanata — i što duže to radite, to više usavršavate zanat. To praktično znači da oni sa iskustvom neće gubiti vrijeme na konzervativne evropske investitore, već će se uputiti u Silicijumsku dolinu gdje mogu da dobiju ulaganja od iskusnih osnivača kao što je Peter Thiel i Ilon Mask.

Mask je suštinski primjer ovoga — njegova prva kompanija 1995. godine, Zip2, bila je internet vodič kroz grad, druga 1999. godine bila je onlajn banka, a treća kompanija 2002. godine bila je kompanija za istraživanje svemira.

Kao investitori, iskusni osnivači su takođe često izvor najsmjelijeg kapitala, finansirajući startapove sa višim nivoom rizika kako je objasnio Hogart.

Iskusni osnivači najčešće finansiraju nove grane stabla tehnologije. U Silicijumskoj dolini, više od 60 odsto partnera u vrhunskim fondovima rizičnog kapitala ranije su bili osnivači i izvršni direktori. U Evropi, naprotiv, ta cifra iznosi svega osam procenata. Ali, iako je Evropa možda zaostala u priči o AI kompanijama, vještačka inteligencija je još mlada. Uz to, u Evropi se pored vještačke inteligencije grade tehnologije koje potencijalno mijenjaju svijet i kojima je hitno potreban hrabar kapital za rast.

Jedan primjer je nuklearna fuzija, kako to navodi Financial Times. Fuzija bi mogla da bude krajnje rješenje za nultu emisiju ugljenika, jeftinu energiju osnovnog opterećenja. Za Evropu bi to mogao biti izvor energetske sigurnosti, kao i prilika za izgradnju ogromne nove industrije. Startap koji gradi fuzione reaktore na način na koji SpaceX pravi rakete mogao bi biti sledeća kompanija vrijedna bilion dolara, ocijenio je Hogart.