EBRD revidirala prognoze za Crnu Goru: Rast umjereniji zbog cijena u sektoru turizma

Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) revidirala je naniže prognozu rasta crnogorske ekonomije u ovoj godini na 2,6 odsto, u odnosu na februarskih 2,9 odsto.

EBRD u majskim prognozama navodi da će realni rast bruto domaćeg proizvoda (BDP) Crne Gore usporiti u ovoj godini na 2,6 odsto, u odnosu na tri odsto iz 2024, a u 2026. godini na 2,7 odsto.

Objašnjava se da će rast biti umjereniji zbog rasta cijena u sektoru turizma (uslovljenog velikim povećanjem plata), što bi moglo ograničiti potražnju, dok će rekonstrukcija Termoelektrane Pljevlja (koja obezbjeđuje oko 40 odsto električne energije u zemlji) značajno smanjiti domaću proizvodnju električne energije i dovesti do znatnog povećanja uvoza struje.

- S druge strane, nastavak rasta plata mogao bi podržati brzi rast potrošnje, uz istovremeno povećanje trgovinskog deficita - navodi EBRD.

EBRD podsjeća da je realni rast BDP-a Crne Gore značajno usporio sa 6,3 odsto u 2023. godini na 3 odsto u 2024. godini, usljed značajnog usporavanja turizma nakon rekordne sezone 2023.

- Rast u 2024. bio je podstaknut privatnom potrošnjom i investicijama, uz podršku ekspanzivnih fiskalnih politika, rasta plata i penzija te ambicioznih infrastrukturnih projekata. Međutim, neto izvoz je pao kako se smanjio priliv turista i imigranata iz Rusije i Ukrajine - navodi se u majskim prognozama.

Inflacija je, kako se dodaje, značajno pala, sa vrhunca od 17,5 odsto u novembru 2022. godine na jedan odsto u septembru 2024. godine, prije nego što je ponovo porasla na 2,8 odsto u februaru 2025. godine.


Predviđa se da će se rast na Zapadnom Balkanu usporiti sa 3,6 odsto u 2024. na 3,2 odsto u 2025. godini, a zatim će porasti na 3,4 odsto u 2026.

- Politička nestabilnost u Srbiji i prelivanja sporijeg rasta u razvijenim evropskim ekonomijama opterećuju region - ocjenjuje EBRD.

U izvještaju piše da je rast na Zapadnom Balkanu blago ubrzao sa 3,4 odsto u 2023. na 3,6 odsto u 2024. godini, a glavni pokretači rasta bili su privatna potrošnja, podstaknuta rastom plata, kao i javne investicije.

Turizam je ostao snažan, posebno u Albaniji i na Kosovu, a u nešto manjoj mjeri i u Crnoj Gori.

"S druge strane, i dalje slaba spoljna tražnja u najvažnijem trgovinskom partneru regiona, Evropskoj uniji, održavala je izvoz robe na niskom nivou. Predviđa se da će rast pasti na 3,2 odsto u 2025. godini zbog direktnih, a još više indirektnih efekata carina koje su nedavno uvele Sjedinjene Američke Države, prije nego što ponovo poraste na 3,4 odsto u 2026. godini - navodi se.

Objašnjava se da se rizici od negativnih dešavanja odnose na mogućnost daljeg eskaliranja globalnog trgovinskog rata i, u nekim ekonomijama, nastavka političkih tenzija.

- Ekonomije sa snažnim, izvozno orijentisanim proizvodnim sektorom, poput Bosne i Hercegovine, Sjeverne Makedonije i Srbije, očekuje se da će pretrpjeti značajne indirektne negativne efekte kroz pad izvoza u eurozonu (i u manjoj mjeri, pad izvoza Srbije u Kinu), dok bi ekonomije koje zavise od turizma, poput Kosova, Albanije i Crne Gore, mogle osjetiti umjerenije posljedice potencijalnog usporavanja turizma iz zemalja Evropske unije. Napeto tržište rada i značajna povećanja minimalnih i plata u javnom sektoru doprinijeće inflatornim pritiscima i negativno uticati na konkurentnost ekonomija - ocjenjuje EBRD.

Evropska banka za obnovu i razvoj EBRD Podgorica

prognoza rasta

crnogorska ekonomija

niža progniza rasta

realni rast bruto domaćeg proizvoda